Is zonder gedachten zijn een illusie? Of zijn die gedachten juist waardevol?

Meditatie: de kunst van het in het moment zijn. Toch hoor ik vaak van mensen: “Ik kan niet mediteren, mijn gedachten blijven maar komen.” De realiteit is dat deze beleving vaak voortkomt uit misverstanden over wat mediteren daadwerkelijk is. Meditatie gaat namelijk niet over het volledig stoppen van je gedachten. Het is veel meer een manier om je aandacht te trainen, precies zoals je een spier traint in de sportschool.
Stel je voor: je traint je bovenarmen met gewichten. Die gewichten zijn zwaar, soms uitdagend, maar zonder weerstand is er geen groei. Zo werkt het ook met je gedachten. De gedachten die tijdens meditatie naar boven komen, zijn je ‘gewichten’. Ze zijn er niet om je te frustreren, maar om je te helpen je aandacht te ontwikkelen. Je kunt ze dus niet vermijden en dat is precies waarom ze zo waardevol zijn.
In plaats van te proberen je gedachten te blokkeren of te oordelen, gaat het erom ze op te merken en ze liefdevol aan de kant te schuiven. Het is deze bewustwording die je kracht geeft. Je brengt je focus terug naar je ademhaling, een mantra of een andere techniek die je helpt om in het moment te blijven. Het is als het trainen van je aandachtsspier: elke keer als je je gedachten opmerkt en rustig weer terugkeert naar je focus, ben je sterker geworden.
Maar waarom zijn die gedachten zo belangrijk? Waarom is het nodig ze zonder oordeel aan de kant te zetten? Omdat gedachten niet zomaar willekeurig opduiken. Ze komen vaak uit een behoefte om ons te beschermen. Onze mind is ontworpen om ons te behoeden voor gevaar, om ons te helpen overleven. Maar niet iedere gedachte dient ons op dit moment, en dat is waar het verschil ligt.

Arash Parsan legt het prachtig uit: “Je gedachten zijn als een beek. Soms stroomt hij rustig, soms is hij turbulent. Maar je hoeft er niet in te verdrinken. Sta aan de oever en observeer de stroom.” Dit beeld maakt het duidelijk: je hoeft je niet te identificeren met iedere gedachte die voorbij komt. Je kunt er simpelweg naar kijken, ze erkennen, maar niet laten bepalen hoe je je voelt of handelt.
Wanneer je leert om objectief naar je gedachten te kijken, krijg je een ander perspectief. In plaats van jezelf mee te laten slepen door elke emotie of gedachte, kun je rustiger reageren. Dit geeft je helderheid en inzicht, niet alleen tijdens je meditatie, maar ook in je dagelijks leven.
Veel mensen denken dat het doel van mediteren is om innerlijke rust te vinden. Maar wat ligt er eigenlijk onder dat verlangen? Wat geeft die innerlijke rust je? Het antwoord is simpel: helderheid en inzicht. Meditatie leert je om voorbij je automatische reacties te kijken en ruimte te creëren voor een heldere, bewuste waarneming van het moment.
Dus, de volgende keer dat je mediteert en je gedachten komen opdraven, wees niet gefrustreerd. Zie ze als een kans om je aandacht verder te ontwikkelen. De gedachte zelf is niet het probleem; het is de manier waarop je erop reageert die bepaalt hoeveel kracht je eruit haalt. En uiteindelijk zul je merken dat meditatie je niet alleen helpt je geest te kalmeren, maar ook meer inzicht geeft in wie je werkelijk bent.
Reactie plaatsen
Reacties